Việc về Việt Nam dài hạn (trên 1 năm) khi đang sinh sống, học tập hoặc làm việc tại Nhật Bản không chỉ là thay đổi nơi cư trú, mà còn liên quan đến nhiều thủ tục quan trọng như hủy tư cách lưu trú, thanh lý hợp đồng, bảo hiểm, và mang tài sản về nước. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ các bước cần làm để quá trình hồi hương diễn ra thuận lợi, hợp pháp.
1. Phân biệt về nước ngắn hạn và dài hạn
Về nước dài hạn (trên 1 năm): bạn không còn ý định quay lại Nhật Bản trong vòng 1 năm trở lên (thậm chí là vĩnh viễn).
Khác với về nước tạm thời (dưới 1 năm), bạn cần hoàn tất nhiều thủ tục hơn để tránh các rắc rối pháp lý và tài chính.
2. Các thủ tục cần làm khi về Việt Nam trên 1 năm
2.1. Hủy tư cách lưu trú tại Nhật (在留資格の返納)
Trả lại thẻ cư trú (在留カード) tại quầy xuất cảnh ở sân bay.
Báo với Cục Xuất Nhập Cảnh địa phương nếu bạn hủy hợp đồng sớm hoặc không quay lại.
2.2. Thanh lý hợp đồng nhà, điện, nước, gas, mạng
Thông báo với chủ nhà ít nhất 1 tháng trước khi dọn đi.
Liên hệ nhà cung cấp để kết thúc hợp đồng điện/gas/nước/internet.
Gửi trả modem/router nếu thuê.
2.3. Ngừng bảo hiểm và các nghĩa vụ thuế
Đến shiyakusho/ kuyakusho (Ủy ban quận) để:
Hủy bảo hiểm quốc dân (国民健康保険) nếu bạn không còn ở Nhật.
Nộp tờ khai nghỉ việc nếu bạn đang đi làm.
Hỏi về thủ tục đóng thuế cư trú lần cuối (住民税).
2.4. Gửi hàng và tiền về Việt Nam
Nếu mang tiền mặt >1.000.000 yên ra khỏi Nhật, cần khai báo tại hải quan.
Sử dụng các dịch vụ chuyển tiền/hàng chính ngạch để tránh rủi ro.
Có thể xin giấy xác nhận tài sản để chứng minh nguồn gốc tiền khi về Việt Nam.
2.5. Xin tem miễn thuế/quay lại Việt Nam
Nếu bạn đã ở Nhật trên 1 năm, có thể xin tem miễn thuế (帰国免税) để mang hàng hóa về nước (giới hạn trọng lượng).
Thủ tục thực hiện tại sân bay, cần mang theo hộ chiếu, thẻ cư trú và vé máy bay.
3. Giấy tờ cần chuẩn bị khi về Việt Nam
| Loại giấy tờ | Ghi chú |
|---|---|
| Hộ chiếu | Còn hiệu lực |
| Vé máy bay | Khứ hồi hoặc một chiều |
| Thẻ cư trú (在留カード) | Trả lại tại sân bay |
| Giấy xác nhận nghỉ việc (退職証明書) | Nếu đang đi làm |
| Giấy hủy bảo hiểm, thuế | Đến ủy ban quận để lấy xác nhận nếu cần |
| Giấy xác nhận tài sản mang về | Dành cho người mang nhiều tài sản/tiền mặt |
4. Lưu ý khi quay lại Nhật (nếu có)
Nếu bạn có ý định quay lại Nhật trong tương lai:
Có thể xin Re-entry Permit (tái nhập cảnh) trước khi về nước.
Nếu không làm re-entry, tư cách lưu trú sẽ bị hủy ngay sau khi rời Nhật.
5. Kết luận
Việc về Việt Nam trên 1 năm từ Nhật Bản cần được chuẩn bị kỹ càng để tránh ảnh hưởng đến quyền lợi và tránh các rắc rối sau này. Bạn nên bắt đầu xử lý các thủ tục từ 1–2 tháng trước ngày về nước, đặc biệt là với các hợp đồng thuê nhà và bảo hiểm.