Về nước sau 8 năm ở Nhật Bản: Checklist chuẩn bị đầy đủ để không bối rối
Sau nhiều năm học tập và làm việc tại Nhật Bản, không ít người Việt lựa chọn trở về quê hương để phát triển sự nghiệp hoặc xây dựng cuộc sống gia đình. Tuy nhiên, nếu không chuẩn bị kỹ, bạn dễ gặp rắc rối liên quan đến giấy tờ, nợ thuế, hợp đồng dịch vụ hay thậm chí khó khăn trong việc tìm việc làm mới.
Bài viết này sẽ chia sẻ kinh nghiệm chuẩn bị về nước sau 8 năm ở Nhật Bản của mình, bao gồm cả thủ tục hành chính, tài chính, và kế hoạch sự nghiệp để bạn có thể yên tâm bắt đầu chặng đường mới tại Việt Nam.
1. Lên kế hoạch tìm việc làm ở Việt Nam trước khi về nước
Điều quan trọng nhất là đừng về nước khi chưa có định hướng nghề nghiệp rõ ràng. Bạn có thể bắt đầu trước kiếm việc qua
- Tìm việc qua LinkedIn: Cập nhật hồ sơ bằng tiếng Nhật – tiếng Anh, nêu bật kinh nghiệm làm việc tại Nhật, các chứng chỉ (JLPT, kỹ năng chuyên môn). Các công ty Nhật ở Việt Nam rất chú trọng yếu tố này.
- Kết nối với các agency tuyển dụng: Tại Việt Nam có nhiều công ty chuyên giới thiệu việc làm cho ứng viên từng làm ở Nhật, ví dụ như các doanh nghiệp headhunter, công ty chuyên cung ứng nhân sự cho tập đoàn Nhật Bản như ICONIC
- Chuẩn bị CV song ngữ: CV tiếng Việt để ứng tuyển rộng rãi, và CV tiếng Nhật để ứng tuyển vào công ty Nhật Bản tại Việt Nam.
👉 Lợi ích của việc có việc làm trước khi về: giảm áp lực tài chính, nhanh chóng bắt nhịp cuộc sống mới và tận dụng được mối quan hệ đã gây dựng từ Nhật.
2. Hoàn tất thủ tục nghỉ việc tại công ty ở Nhật
Khi đã xác định ngày về nước, bạn cần thông báo nghỉ việc với công ty tại Nhật sớm để mọi việc diễn ra đúng luật.
- Thông báo nghỉ việc (ít nhất 1–2 tháng trước khi nghỉ).
- Bàn giao công việc rõ ràng để giữ uy tín và có thể xin reference letter (giấy chứng nhận việc làm).
- Lấy giấy tờ cần thiết như 雇用保険被保険者証 (koyō hoken hihokensha-shō) – giấy chứng nhận bảo hiểm lao động, phòng trường hợp cần đối chiếu sau này.
3. Cắt địa chỉ và làm thủ tục tại City Hall
Đây là bước rất quan trọng khi chuẩn bị về nước sau nhiều năm ở Nhật.
- Khai báo chuyển đi (転出届 – tenshutsu todoke) tại City Hall để cắt địa chỉ cư trú.
- Hoàn tất đóng thuế cư trú (住民税 – jūminzei). Nhiều bạn về gấp, quên đóng khoản này dẫn đến bị nợ thuế và có thể gặp rắc rối nếu quay lại Nhật.
- Làm thủ tục về nenkin (年金 – hưu trí): Nếu bạn muốn lấy lại một phần tiền hưu trí (lump-sum withdrawal), nên chuẩn bị hồ sơ xin hoàn tiền trước khi rời Nhật.
4. Thanh toán các hợp đồng và dịch vụ còn hiệu lực
Trước khi rời Nhật, cần đảm bảo không để nợ lại bất kỳ hợp đồng nào:
- Hủy hợp đồng điện, nước, gas, internet, điện thoại.
- Trả phòng, dọn dẹp nhà cửa theo yêu cầu của chủ nhà hoặc công ty bất động sản.
- Hủy thẻ tín dụng, tài khoản ngân hàng (nếu không cần giữ lại).
- Hoàn tất việc trả nợ mua hàng trả góp (nếu có).
👉 Lưu ý: nếu không xử lý gọn gàng, sau này bạn có thể bị ảnh hưởng khi muốn quay lại Nhật làm việc hoặc du lịch.
5. Thu xếp giấy tờ quan trọng mang về Việt Nam
Hãy sắp xếp các loại giấy tờ sau:
- Hộ chiếu, thẻ ngoại kiều (在留カード – zairyū kādo).
- Giấy chứng nhận làm việc, giấy tờ bảo hiểm, giấy tờ thuế.
- Các hợp đồng đã hủy (làm bằng chứng).
- Hồ sơ học tập, bằng cấp nếu có.
Những giấy tờ này sẽ hữu ích khi bạn cần chứng minh kinh nghiệm hoặc xin việc ở Việt Nam.
6. Mua vé máy bay và chuẩn bị hành lý
- Mua vé sớm để có giá rẻ, đặc biệt nếu bạn về vào dịp cao điểm.
- Kiểm tra kỹ quy định hành lý xách tay và ký gửi.
- Chuẩn bị hành lý gọn nhẹ, tránh mang theo các vật dụng cấm (dao, kéo, chất lỏng quá dung tích quy định).
- Đối với thực phẩm, nên tìm hiểu quy định hải quan để không bị tịch thu.
Checklist chuẩn bị về nước sau 8 năm ở Nhật
- Có công việc tại Việt Nam trước khi về.
- Làm thủ tục nghỉ việc và bàn giao công việc.
- Cắt địa chỉ cư trú, trả thẻ bảo hiểm, hoàn tất thuế cư trú.
- Thanh toán toàn bộ hợp đồng điện, nước, gas, internet, thẻ tín dụng.
- Chuẩn bị hồ sơ về nenkin nếu muốn nhận lại.
- Thu xếp giấy tờ cá nhân, giấy tờ làm việc và học tập.
- Mua vé máy bay, sắp xếp hành lý theo quy định.
- Chuẩn bị tâm lý và kế hoạch cho cuộc sống mới tại Việt Nam.